Cod. 83           

Descrizione del manoscritto

Padova, Biblioteca del Seminario vescovile, Cod. 83

1422-1475 · cart., guardie cartacee · composito di 2 elementi · cc. 2 + 133 + 3 · mm 202148 (c. 81), mm 203146 (c. 34). [Tav v. 1, 2]

Stato di conservazione: presenza di macchie; lacerazioni alle cc. 122 e 125; fori di tarlo; cucitura allentata; volanti le cc. 2 e 17.

Legatura: 1422-1500; coperta in marocchino; dorso con tre nervature in rilievo impresso in oro: caselle decorate da cornice a doppio filetto e all'interno piccoli ferri floreali; nervature e labbri impressi in oro con rotella floreale; tagli spruzzati.

Cod. 83/I (cc. 1-80)

1451-1475 · cart. · cc. 80 · mm 203146 (c. 34).

Specchio rigato: 203x146 = 17 [146] 38x23 [95] 28.
Righe: righe 2, linee 31 (variabili).
Disposizione del testo: a piena pagina.

Decorazione: 1451-1475; pagine: 2 illustrate (cc. 17v, 18r), a penna e/o a pennello; spazi riservati.

cc. 1r-6v
Titolo identificato: Mirabilia urbis Romae, Hain, 11179-11188.
Testo inc. Murus civitatis Rome [habet] turres CCCLX, pro pugnacula (c. 1r).

cc. 7r-18v
Titolo elaborato: Silloge epigrafica, anche con estratti da Ciriaco Pizzicolli.

cc. 19r-21v
Autore: Beccadelli, Antonio <1394-1471> (DBI, 7, 400-406).
Autore: Caesar, Gaius Iulius <100-44 a.C.> (DOC, 1, 1434).
Autore: Cicero, Marcus Tullius (DOC, 1, 499-514).
Autore: Guarini, Guarino <1374-1460> (DBI, 60, 357-369).
Autore: Hieronymus <santo> (DOC 2, 937-946).
Autore: Horatius Flaccus, Quintus <65-8 a.C.>.
Autore: Plinius Secundus, Gaius <23-70> (DOC, 2, 1523).
Autore: Solinus, Caius Iulius.
Titolo elaborato: Estratti.
Primo testo inc. [Sed] de Caesare cupio audire quid tandem Atticus vidilicet (c. 19r).

cc. 22r-34v
Titolo elaborato: Silloge epigrafica, anche con estratti da Ciriaco Pizzicolli.

cc. 35r-v
Titolo presente: De septem mirabilibus mundi (c. 35r).
Testo inc. Miraculum primum Capitolii vero Rome [tocius] quam (c. 35r).

cc. 36r-40r
Autore: Bracciolini, Poggio <1380-1459> (DBI, 13, 640-646).
Destinatario: Bruni, Leonardo <1370-1444> (DBI, 14, 618-633).
Titolo identificato: Epistola ad Leonardum Aretinum, Luiso, Epistolario, X 6.
Testo inc. Cum pluribus diebus ad balnea fuissem scripsi ad Nicolaum (c. 36r).

cc. 40v-41r
Autore: Bruni, Leonardo <1370-1444> (DBI, 14, 618-633).
Autore: Petrarca, Francesco <1304-1374> (DBI, 82, 671-684).
Autore: Pizzicolli, Ciriaco <1391-1452> (Ciriaco d'Ancona; ABI II 475, 355-359; II S 66, 134; III 115, 39; 341, 444-445).
Titolo elaborato: Estratti.
Primo testo inc. Neque hoc unum obmittam quod hic huius clarissimi (c. 40v).

cc. 41v-42r
Destinatario: Beccadelli, Antonio <1394-1471> (DBI, 7, 400-406).
Autore: Bracciolini, Poggio <1380-1459> (DBI, 13, 640-646).
Titolo identificato: Epistola ad Antonium Panormitam, Tonelli, Epistolae, 177-178.
Testo inc. Iohannes Lamola adolescens, ut percepi tum doctus, tum studiosus (c. 41v).

c. 42r
Autore: Vergilius Maro, Publius <pseudo->.
Titolo identificato: De rosis nascentibus, AL, 646.
Testo inc. acefalo ... Mirabar celerem fugitiva aetate rapinam (c. 42r).

cc. 43r-44r
Titolo elaborato: Versus de duodecim imperatoribus romanis.
Testo inc. Cesareos proceres in quorum regna secundis / consulibus dudum romana (c. 43r).

c. 44v
Autore: Plutarchus <pseudo->.
Titolo identificato: Epistula ad Traianum, Bertalot, Initia. Prosa A-M, 12192.
Testo inc. Modestiam tuam noveram non appetere principatum quem tamen (c. 44v).
Osservazioni: traduzione.

cc. 45r-47r
Autore: Aragona, Alfonso: d' <1481-1500> (DBI, 3, 688-689).
Titolo presente: Epistola (c. 45r).
Testo inc. Sperabamus quidem iam et pro certo habebamus quod diu (c. 45r).

cc. 48r-49r
Autore: Morbasanus <sec. 15.> (rex Turcorum).
Destinatario: Pius <papa; 2.> (al secolo Enea Silvio Piccolomini <1405-1464>; ACOLIT, 1, 330).
Titolo identificato: Epistola ad Pium II papam, In principio.
Prologo inc. Morbasanus Heberi Yhesi cum fratribus suis (c. 48r).
Testo inc. Nuper auribus nostris innotuit quod in partibus Ytalie ad preces (c. 48v).

cc. 51r-v
Autore: Demosthenes (384-322 a.C.; DOC, 1, 618-619).
Titolo identificato: Oratio Demosthenis contra Demadem, Sabbadini, Antonio da Romagno, 242.
Testo inc. Apud nos videor vivere in questionem verti (c. 51r).

c. 51r
Titolo identificato: Oratio Demadis, Sabbadini, Antonio da Romagno, 241-242.
Testo inc. Admiramus vehementer admiror, Athenienses, quonam modo timiditatem (c. 51r).

c. 51r
Titolo identificato: Oratio Aeschinis, Sabbadini, Antonio da Romagno, 241.
Testo inc. Reminiscor, Athenienses, Alexandrum hac nostra in urbe (c. 51r).

cc. 51v-52r
Destinatario: Alexandros <re di Macedonia; 3.> (anche: Alessandro Magno; 356 a.C. - 323 d.C.; BBA15, 14-80; 15, 266-273; 15, 285-292; 15, 323-328; 15, 351-353; 15, 358-376; 16, 6-390; 17, 1-32; 601, 227-293).
Autore: Demosthenes (384-322 a.C.; DOC, 1, 618-619).
Titolo identificato: Oratio Demosthenis ad Alexandrum, Sabbadini, Antonio da Romagno, 243-244.
Testo inc. Nichil habet, Alexander, vel fortuna tua maius quam (c. 51v).

cc. 52v-54v
Autore: Alanus: ab Insulis <ca. 1128-1202> (PMA, 26).
Autore: Bartolomeo: da Montepulciano <menz. 1389> (IBI, 1, 309).
Autore: Lucanus, Marcus Annaeus.
Autore: Seneca, Lucius Annaeus.
Titolo elaborato: Estratti.
Primo testo inc. Phoenices primi famae si creditur (c. 52v).

cc. 55r-56v
Autore: Beccadelli, Antonio <1394-1471> (DBI, 7, 400-406).
Destinatario: Lamola, Giovanni <menz. 1428> (IBI, 6, 1941).
Titolo identificato: Elegia ad Iohannem Lamolam, Bertalot, Initia. Poesia, 1135.
Testo inc. Desine me placida verbis abducere terra (c. 55r).

c. 57r
Titolo identificato: De puero glacie perempto, AL, 709.
Testo inc. Trax puer astricto glacie dum ludit in Ebro (c. 57r).

c. 57r
Autore: Beccadelli, Antonio <1394-1471> (DBI, 7, 400-406).
Titolo identificato: Sub Lucretia imagine, Bertalot, Initia. Poesia, 2066.
Testo inc. Haec sibi constituit pulchra Lucretie mortem (c. 57r).

cc. 58r-59r
Autore: Plinius Caecilius Secundus, Gaius <pseudo->.
Titolo presente: De viris illustribus (c. 58r).
Testo inc. Proca rex Albanorum Amulium et Numitorem filios habuit (c. 58r).
Osservazioni: estratti.

cc. 65r-v
Autore: Beccadelli, Antonio <1394-1471> (DBI, 7, 400-406).
Titolo identificato: In laudem Elisiae imperatricis, Bertalot, Initia. Poesia, 1472.
Testo inc. Elisia, auricomas inter celeberrima nymphas (c. 65r).

cc. 66r-v
Autore: Caesar, Gaius Iulius <100-44 a.C.> (DOC, 1, 1434).
Titolo elaborato: Estratti.
Testo inc. Recte auguraris de me bene, tibi cognitus sum (c. 66r).

cc. 67r-69v
Autore: Riccobaldo Gervasio: di Ferrara <n. ca. 1230> (IBI, 9, 2966).
Titolo elaborato: De origine Ravennae.
Testo inc. Et urbs Ravena condita tempus antiquus est (c. 67r).

cc. 70r-74r
Autore: Statius, Publius Papinius.
Titolo identificato: Achilleis, DOC, 2, 1658.
Testo inc. Pelleus et Thelamon filii Eyacis recesserunt a patre et fratribus (c. 70r).
Osservazioni: compendio.

c. 70r
Titolo presente: Vita Statii (c. 70r).
Testo inc. Statius tempore Vespasiani imperatoris usque ad tempus Domitiani (c. 70r).

Fonti: Dizionario biografico degli italiani, Roma 1960-.
L. Hain, Repertorium bibliographicum, Stuttgart-Paris 1826-1838.
Anthologia Latina, ed. F. Buecheler et A. Riese, Lipsiae 1906.
R. Sabbadini, Antonio da Romagno e Pietro Marcello, in "Nuovo Archivio Veneto", n. s., a. 15, t. 30, p. I (1915), 207-246.
Lessico universale italiano di lingua, lettere, arti, scienze e tecnica, Roma 1968-2002.
Archivio Biografico Italiano, München 1987-.
V. Volpi, DOC. Dizionario delle opere classiche, Milano 1994.
In principio. Incipit index of latin texts, Turnhout, 1996 (CD-ROM).
ACOLIT, 1, Bibbia, Chiesa cattolica, Curia romana, Stato pontificio, Vaticano, papi e antipapi, Milano 1998.
Biographisches Archiv der Antike, München [1999].
Personennamen des Mittelalters. Nomina Scriptorum Medii Aevi. PMA, red. Bearb. C. Fabian, 2. erw. Ausg., München 2000.
L. Bertalot, Initia humanistica latina. Initienverzeichnis lateinischer Prosa und Poesie aus der Zeit des 14. bis 16. Jahrhunderts, Band II/2: Prosa N-Z, Tübingen 2004.

Cod. 83/II (cc. 81-133)

1422-1426 (cc. 91r, 125v) · cart. · cc. 53 · mm 202148 (c. 81).

Specchio rigato: 202x148 = 14 [140] 48x27 [90] 31.
Righe: righe 2, linee 30 (variabili).
Disposizione del testo: a piena pagina.
Scrittura e mani: minuscola di base cancelleresca.

Decorazione: 1426; pagine: 12 illustrate (cc. 113v, 114r, 116r-v, 117v, 118r, 119v, 122r-v, 125v, 126r-v); miniatura bolognese; pagine figurate con illustrazioni delle profezie di Telesforo.

Storia: c. 91r: "Completum fuit die XVI decembris 1422 hora 5 noctis. Ego Paulus subscripsi"; a c. 125v: "MCCCCXXVI XXVIII augusti"; infine a c. 129r: "Explicit abreviacio Cronice pontificum per Theloforum et cetera. MCCCCXVI XXVIII augusti".

Paulus <sec. 15.>; Paulus (c. 91r).

cc. 81r-91r
Autore: Petrus: Damiani <santo> (<1007-1072>; DOC, 2, 1463-1469).
Titolo uniforme: Antilogus contra Judaeos, ad Honestum virum clarissimum, PL, 145, 41.

cc. 93r-125r
Autore: Telesphorus: de Cusentia <sec. 15.> (BISLAM, 315).
Titolo presente: Libellus secundum auctoritatem scriptorum prophetarum (c. 93r).
Prologo inc. [U]niversis et singulis fidelibus primis ecclesiasticis ac secularibus humilis (c. 93r).
Testo inc. Cum tristis et dolens de malis presentis scismatis (c. 93v).

cc. 125r-126v
Autore: Telesphorus: de Cusentia <sec. 15.> (BISLAM, 315).
Titolo presente: Epistola (c. 125r).
Testo inc. Videntes tempus et dies malos nunc istantes (c. 125r).

cc. 127r-129r
Autore: Telesphorus: de Cusentia <sec. 15.> (BISLAM, 315).
Titolo presente: Cronica de Romana Ecclesia (c. 127r).
Testo inc. Postquam superius status et effectus presentis scismatis et acta et agenda (c. 127r).

Fonti: Patrologia Latina, ed. J.-P. Migne, Paris 1844-1864.
V. Volpi, DOC. Dizionario delle opere classiche, Milano 1994.

Bibliografia non a stampa: A. Coi, Catalogus codicum manuscriptorum Bibliothecae Seminarii Patavini cui rerum et nominum index praeponitur, [1810-1839], Padova, Seminario Vescovile, 79-82.

Bibliografia a stampa: P. Bracciolini, Lettere. Epistolarum familiarium libri, a cura di H. Harth, 1-2, Firenze 1987.
G. Mariani Canova, Le Muse e il principe. Arte di corte nel Rinascimento padano. Catalogo della mostra Milano, Museo Poldi Pezzoli, 20 settembre-1 dicembre 1991, a cura di A. di Lorenzo, A. Mottola Molfino, M. Natale, Modena 1991, 201-208, qui nr. 53.
I manoscritti della Biblioteca del Seminario vescovile di Padova, a cura di A. Donello, G.M. Florio, N. Giovè, L. Granata, G. Canova Mariani, P. Massalin, A. Mazzon, F. Toniolo, S. Zamponi, Firenze 1998.

Fonti: Dizionario biografico degli italiani, Roma 1960-.
L. Hain, Repertorium bibliographicum, Stuttgart-Paris 1826-1838.
P. Bracciolini, Poggii Epistolae, editas collegit et emendavit Thomas de Tonellis, Florentiae 1832-1836.
Patrologia Latina, ed. J.-P. Migne, Paris 1844-1864.
Anthologia Latina, ed. F. Buecheler et A. Riese, Lipsiae 1906.
R. Sabbadini, Antonio da Romagno e Pietro Marcello, in "Nuovo Archivio Veneto", n. s., a. 15, t. 30, p. I (1915), 207-246.
Enciclopedia italiana di scienze, lettere ed arti, Roma 1929-.
P.O. Kristeller, Iter Italicum, 2, London-Leiden 1967.
Lessico universale italiano di lingua, lettere, arti, scienze e tecnica, Roma 1968-2002.
F.P. Luiso, Studi su l'Epistolario di Leonardo Bruni, a cura di L. Gualdo Rosa, Roma 1980.
L. Bertalot, Initia Humanistica Latina. Initienverzeichnis lateinischer Prosa und Poesie aus der Zeit des 14. bis 16. Jahrhunderts, Band 1: Poesie, Tübingen 1985.
Archivio Biografico Italiano, München 1987-.
L. Bertalot, Initia Humanistica Latina. Initienverzeichnis lateinischer Prosa und Poesie aus der Zeit des 14. bis 16. Jahrhunderts, Band II: Prosa, Tübingen 1990-2004.
V. Volpi, DOC. Dizionario delle opere classiche, Milano 1994.
In principio. Incipit Index of Latin Texts, Turnhout 1996.
In principio. Incipit index of latin texts, Turnhout, 1996 (CD-ROM).
ACOLIT, 1, Bibbia, Chiesa cattolica, Curia romana, Stato pontificio, Vaticano, papi e antipapi, Milano 1998.
Biographisches Archiv der Antike, München [1999].
Personennamen des Mittelalters. Nomina Scriptorum Medii Aevi. PMA, red. Bearb. C. Fabian, 2. erw. Ausg., München 2000.
Indice biografico italiano, a cura di T. Nappo, terza edizione, München 2002.
BISLAM. Bibliotheca Scriptorum Latinorum Medii Recentiorisque Aevi, 1, a cura di R. Gamberini, Firenze 2003.
L. Bertalot, Initia humanistica latina. Initienverzeichnis lateinischer Prosa und Poesie aus der Zeit des 14. bis 16. Jahrhunderts, Band II/2: Prosa N-Z, Tübingen 2004.

Recupero da catalogo

(Recupero da: Manoscritti biblioteca Seminario vescovile Padova, 26-28 nr. 63).


Fondo: .
Lingue:

Catalogazione: Data creazione scheda: Data ultima modifica:
Immagini: Scheda/catalogo [Tavv. 1, 2]

Collegamenti di fine pagina

accesso veloce



Catalogo



Progetto



Documenti scaricabili



Mappa del sito


I testi e le immagini sono riproducibili esclusivamente per uso personale e a scopo didattico e di ricerca, a condizione che venga citata la fonte.
Non è consentito alcun uso che abbia scopi commerciali o di lucro.

Valid XHTML 1.0 Strict - Valid CSS - Level Triple-A conformance, W3C-WAI Web Content Accessibility Guidelines 1.0 - Section 508.

visitatori dal 1 marzo 2006.