II B 15           

Manuscript description

Napoli, Biblioteca nazionale Vittorio Emanuele III, II B 15

1201-1300 · membr., guardie cartacee · cc. 3 + 277 + 1 · mm 200165.

Fascicolazione: 1 (6), 2-14 (8), 15 (6), 16-20 (8), 21 (7), 22-28 (8), 29 (7), 30-35 (8), 36 (3).
Segnatura dei fascicoli: non numerati.
Rigatura: cc. 1-129: Lake I, 1 a = Leroy, OO D 1; cc. 130-277: Leroy 16 D 1 n.
Specchio rigato: mm. 140/145×110/115.
Righe: 19/20 (cc. 1-86v, 125-234v); 26/27 (cc. 235-277).
Scrittura e mani: tre mani hanno copiato il codice: la più antica ha vergato cc. 1r-86v e 125r-234v; la seconda probabilmente coeva ha scritto cc. 87r-124v; la terza di poco più recente ha vergato cc. 235r-277r. Un'altra mano ha apposto scoli e aggiunte ai margini; note recenti di scarso valore a cc. 187v e 259v.
Stato di conservazione: pergamena rovinata e macchiata dall'umidità; alcuni margini lacerati sono stati rinforzati con strisce di carta non senza danno per la scrittura. Gli angoli superiori di cc. 228-277 sono rifilati.

Decorazione: 1201-1300 (titoli delle opere e dei capitoli e lettere iniziali maggiori in rosso).

Legatura: 1601-1700 (legatura farnesiana; sul dorso gigli farnesiani quasi svaniti); restauro: restaurato egregiamente nell'a. 1962 nella badia di Grottaferrata.

Storia: appartenuto alla biblioteca privata di casa Farnese.

Farnese <casa>.

cc. 1r-3r
Autore: Isaacus: Armenus <sec. 12.> (DOC, 2, 1068-1069).
Titolo presente: Αἱ τῶν Ἀρμενίων αἱρέσεις κεφαλαιωδῶς εἰσὶν οὒτως (c. 1r).
Titolo identificato: Oratio invectiva adversus male sentientes ac haereticos Armenios, DOC, 2, 1069; PG, 132, 1217-1238; compendio.
Testo inc. Τὸν κύριον ἡμῶν Ἰ.Χ... ἐν μιᾶ φύσει καὶ μιᾶ θελήσει καὶ μιᾶ ἐνεργεία..., expl. οἰκονομικῶν τε κὰι τοπικῶν ἁγίων συνόδων ἀνεθεματίσθησαν.

cc. 3r-4v
Autore: Psellus, Michael <1018-1078> (DOC, 2, 1548-1554).
Titolo identificato: Versus de dogmate, DOC, 2, 1554; PG, 122, 811-818.
Osservazioni: a c. 3rv vv. 1-25; dopo c. 3v sono cadute due carte, seguono a c. 4rv i vv. 131-163.

cc. 4v-5v
Titolo identificato: Anathemata contra Origenem in Concilio Oecumenico V, Lambeck, 8, 1679, 917-922; cfr. Diekamp, 1899, 90-96.
Testo inc. Εἴ τις λέγει ἣ ἔχει προυπάρχειν, expl. πᾶσι τοῖς αἱρετικοῖς.

cc. 5v-15r
Autore: Cyrillus: Alexandrinus <santo> .
Titolo identificato: Explanatio Cyrilli XII Capitularum, ACO, 1.5, 15-25; PG, 76, 294-313.

cc. 15r-18v
Autore: Cyrillus: Alexandrinus <santo> .
Titolo identificato: Ad Nestorium, DOC, 1, 592; CPG 5304 = 8629.

cc. 18v-28v
Autore: Cyrillus Alexandrinus <santo>.
Titolo identificato: Ad Nestorium, DOC, 1, 592; CPG 5317 = 8644.

cc. 28v-34r
Autore: Cyrillus: Alexandrinus <santo> .
Titolo identificato: Ad Johannem Antiochenum, DOC, 1, 592; CPG 5339 = 8848.

cc. 34v-40r
Autore: Cyrillus: Alexandrinus <santo> .
Titolo identificato: Ad Successum episcum Diocaesareae, DOC, 1 592; CPG 5345.

cc. 40v-46r
Autore: Cyrillus: Alexandrinus <santo> .
Titolo identificato: Ad Successum episcum Diocaesareae, DOC, 1, 592; CPG 5346.
Testo expl. κακοργίας; PG, 77, 245 C 11.

cc. 46r-58v
Autore: Cyrillus: Alexandrinus <santo> .
Titolo identificato: Ad Acacium Melitenum, DOC, 1, 592; CPG 5340 = 8865.

cc. 58v-60v
Autore: Cyrillus: Alexandrinus <santo> .
Titolo identificato: Commonitorium ad Eulogium presbyterum, DOC, 1, 592; CPG 5344 = 8866.

c. 61r
Autore: Basilius: Caesariensis <santo; ca. 330-379> (DOC, 1, 368-378).
Titolo presente: Τοῦ μεγάλου ἁγίου Βασιλείου ἐκ τῶν ἀσκητικῶν αὐτοῦ λόγων (c. 61r).
Testo inc. Ἓν μὲν δὲ τοῦτο ἔχειν προειλεμμένον ; cfr. Schwartz, 1927, XI.

c. 61v
Autore: Basilius: Caesariensis <santo; ca. 330-379> (DOC, 1, 368-378).
Titolo uniforme: Asceticon magnum, DOC, 1, 368; CPG 2875; regole nn. 213, 211, 259.

cc. 61v-62r
Autore: Basilius: Caesariensis <santo; ca. 330-379> (DOC, 1, 368-378).
Titolo identificato: In s. Christi generatione, DOC, 1, 377; CPG 2913; excerptum (PG, 31, 1460 C 4-1461 A 10).
Testo inc. Τίνα τρόπον φησὶν ἐν σαρκὶ ἡ θεότης, expl. μετέδωκεν ἀσθενείας.

cc. 62r-67r
Autore: Gregorius: Thaumaturgus <fl. ca. 270> (DOC, 1, 884-885).
Titolo identificato: De fide capitula duodecim, DOC, 1, 885; CPG 1772.

c. 67rv
Autore: Gregorius: Nyssenus <sec. 4.> (DOC, 1, 869).
Titolo identificato: In Canticum canticorum homiliae XV, CPG 3158; cap. V, v. 1-2.

cc. 67v-78r
Autore: Gregorius: Nazianzenus <santo; 329/30-389/90> (DOC 1, 859-869).
Titolo identificato: Epistulae, DOC, 1, 864-866; epist. 202, 101.

cc. 78v-92v
Autore: Leo <papa; 1.> (440-461; ACOLIT, 1, 304).
Titolo identificato: Epistulae, DOC, 2, 1206-1211; epist. 28 (CPG 8922).

cc. 93r-96v
Autore: Johannes: Damascenus <santo; m. 749> (PMA, 377).
Titolo identificato: Institutio elementaris, DOC, 2, 1162; CPG 8040.

cc. 96v-124r
Autore: Johannes: Damascenus <santo; m. 749> (PMA, 377).
Titolo identificato: Dialectica, DOC, 2, 1158-1159; CPG 8041; recensio brevior.

cc. 124r-255v
Autore: Johannes: Damascenus <santo; m. 749> (PMA, 377).
Titolo identificato: Expositio fidei, CPG 8043.

cc. 255v-273v
Autore: Johannes: Damascenus <santo; m. 749> (PMA, 377).
Titolo identificato: De haeresibus, DOC, 2, 1159; CPG 8044; omessi i capp. De Severo (PG, 94, 744 B-745) e De Autoproscoptis (PG, 94, 761 B-764 A 5).
Testo expl. mutilo ἀλλ'ἡμεῖς σαφῶς; PG, 94, 772 C 13.

Bibliografia a stampa: P. Baffi, Catalogus mss. Graecorum Bibliothecae Regiae Neapolitanae, in: J. A. Fabricius, Bibliotheca graeca, 5, Hamburg 1796, 778, n. 54.
S. Cirillo, Codices Graeci manuscripti Regiae Bibliothecae Borbonicae, 1, Neapoli 1826, 163-167, n. XLIX.
E. Schwartz, Acta Conciliorum Oecumenicorum, Collectio Vaticana 140-164, I.5, Berolini-Lipsiae 1927, X-XI.
B. Kotter, Die Überlieferung der Pege Gnoseos des Hl. Johannes von Damaskos, Ettal 1959, 44, n. 376.
G. Pierleoni, Catalogus codicum graecorum Bibliothecae Nationalis Neapolitanae, I, Roma 1962, 161-164, n. 53.
B. Kotter, Die Schriften des Johannes von Damaskos, I-V, Berlin-New York 1969-1988, I, 6; II, XXXVII; IV, 13.
L. Pernot, La Collection de Manuscrits grecs de la maison Farnèse, in "Mélanges de l'École Française de Rome", 91 (1979), 457-506, qui 476.
E. Mioni, Catalogus codicum graecorum Bibliothecae Nationalis Neapolitanae, I.1, Roma 1992, 119-120.
M.R. Formentin, Uno "scriptorium" a palazzo Farnese?, in "Scripta. An international Journal of Codicology and Palaeography", 1 (2008), 77-102, qui 79.

Fonti: P. Lambeck, Commentariorum de augustissima Bibliotheca Cæsarea Vindobonensi, 1-8, Vindoboae 1665-1679.
Patrologia Graeca, ed. J.-P. Migne, Paris 1857-1886.
F. Diekamp, Die Origenistischen streitigkeiten im sechsten Jahrhundert und das fünfte allegemeine Concil, Münster 1899.
E. Schwartz, Acta Conciliorum Oecumenicorum, Collectio Vaticana 140-164, I.5, Berolini-Lipsiae 1927.
K. Lake – S. Lake, Dated Greek Minuscule Manuscripts to the Year 1200, II (Manuscripts in Venice, Oxford, and London), Boston 1934.
M. Geerard, Clavis Patrum Graecorum, Turnhout 1974-1987.
Clavis Patrum Graecorum qua optimae quaeque scriptorum patrum Graecorum recensiones a primaevis saeculis usque ad octavum commode recluduntur, Turnhout 1974-2003.
J. Leroy, Les types de réglure des manuscrits grecs, Paris 1976.
V. Volpi, DOC. Dizionario delle opere classiche, Milano 1994.
ACOLIT, 1, Bibbia, Chiesa cattolica, Curia romana, Stato pontificio, Vaticano, papi e antipapi, Milano 1998.
Personennamen des Mittelalters. Nomina Scriptorum Medii Aevi. PMA, red. Bearb. C. Fabian, 2. erw. Ausg., München 2000.

Recupero da catalogo

(Mioni, 1992, 119-120).


Fondo: .
Lingue:
Codici di contenuto:
Catalogazione: Data creazione scheda: Data ultima modifica:

Footer links

Site sections

Catalogue

Project

Downloads

Site map


The texts and the images are exclusively for personal use and to didactic and research purpose, to condition that the source is cited. Use for commercial or profit purposes is not allowed.

Valid XHTML 1.0 Strict - Valid CSS - Level Triple-A conformance, W3C-WAI Web Content Accessibility Guidelines 1.0 - Section 508.

visitators since 1 marzo 2006.